II wojna światowa na Dolnym Śląsku przebiegała dość spokojnie. Tereny III Rzeszy zobaczyły prawdziwą walkę dopiero w ostatnich miesiącach wojny. Nie oznacza to jednak, że na Dolnym Śląsku wszyscy byli bezpieczni. Istniały obozy pracy i obozy koncentracyjne. Nie trzeba wcale jechać do Oświęcimia, Rogoźnica również oferuje wstrząsające przeżycia.
Obóz koncentracyjny Gross-Rosen
Rogoźnica to niewielka wieś na Dolnym Śląsku, kilka kilometrów od Strzegomia. W jej pobliżu powstał w 1940 roku obóz koncentracyjny Gross-Rosen, początkowo jako filia obozu w Sachsenhausen, od 1 maja 1941 roku był już obozem samodzielnym. Obóz rozrastał się w miarę upływu czasu, posiadał także liczne filie, między innymi obozy pracy we Wrocławiu czy też inne obozy pracy na Dolnym Śląsku, między innymi te znane jako „kompleks Riese” w Górach Sowich, stanowiący do dziś fascynujący temat dla poszukiwaczy sensacyjnych wydarzeń z czasów II wojny światowej.
Przez obóz przeszło w sumie 125 tysięcy więźniów, z czego zginęło około 40 tysięcy. Wartość ta jest szacunkowa, gdyż części ofiar przeznaczonych od razu do egzekucji nie rejestrowano w obozowych dokumentach. Trudno także ocenić całkowitą liczbę ofiar tzw. marszu śmierci, czyli ewakuacji obozu w głąb Rzeszy w lutym 1945 roku. Do najliczniejszych grup w obozie zaliczali się Żydzi pochodzący z różnych krajów europejskich, Polacy i obywatele ówczesnego Związku Radzieckiego.
Obóz koncentracyjny Gross-Rosen postrzegany był jako jeden z najcięższych obozów koncentracyjnych działających na terenie Rzeszy. Wynikało to przede wszystkim z położenia obozu w sąsiedztwie kamieniołomu, gdzie pracowali więźniowie. Ciężka, dwunastogodzinna praca, niewielkie racje żywnościowe i znęcanie się esesmanów nad więźniami powodowało wysoką śmiertelność wśród więźniów.
Muzeum Gross-Rosen
Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy istnieje od 1983 roku. Lata zaniedbań sprawiły, że sporo budynków dawnego obozu uległo zniszczeniu. Niestety, od 1992 roku placówka straciła status muzeum państwowego, co nie pozwala placówce uzyskiwać wystarczających na działalność bieżącą dotacji. Istniejące budynki niszczeją a nowe znajdują się wciąż jedynie na papierze. Muzeum z uwagi na charakter miejsca – śmierć tysięcy osób w tym miejscu – nie pobiera żadnych opłat, można jednak wspomóc placówkę dobrowolnymi datkami.
Ekspozycje Muzeum w Rogoźnicy czynne codziennie:
w okresie od 1 maja do 30 września w godz. 8:00 – 19:00
w okresie od 1 października do 30 kwietnia w godz. 8:00 – 16:00
1 stycznia, 25 grudnia i w pierwszy dzień Świąt Wielkanocnych Muzeum jest nieczynne
Wystawy jakie możemy zobaczyć w Muzeum Gross-Rosen:
- „KL Gross-Rosen 1941 – 1945″
- „AL Riese – filie byłego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen”
- „Zaginione człowieczeństwo”
- „Barak tzw. francuski”
- „Zostały rzeczy, pamięć, żal…”
- „Barak nr 7″